Ekologiczne zabezpieczenie

Wielu rodziców odchodzi od używania jednorazowych pieluch, ze względu na świadomość, że w ten sposób produkuje się odpady, które rozkładają się przez setki lat, jak również z powodu dbałości o zdrowie swojego dziecka. Jednorazowe pieluszki to przede wszystkim tworzywo sztuczne, folie, plastik i celuloza.

Podobnie sprawa wygląda z podpaskami i tamponami jednorazowymi. Z czego się składają? Jednym z podstawowych tworzyw, z jakich wykonane są te produkty, jest bawełna pozyskiwana w sposób konwencjonalny (niektóre produkowane są również z bawełny GMO). Zgodnie z informacjami, jakimi dysponują organizacje ekologiczne, w trakcie uprawy takiej bawełny używane są olbrzymie ilości pestycydów i herbicydów (na kilogram bawełny przypada nawet 1/3 kg nawozów i środków ochrony roślin). Szczególnie groźny - zdaniem ekologów - jest herbicyd o nazwie Roundup, reklamowany jako najlepszy środek chwastobójczy na świecie. Zawiera on glifostat – składnik, który Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem zakwalifikowała jako substancję potencjalnie rakotwórczą (czemu przeczą opinie innych agencji rządowych). Kolejnym składnikiem podpasek i tamponów jest syntetyczny jedwab, pozyskiwany z celulozy (a więc z drzew) oraz miazga papierowa. Do ich produkcji używa się również m.in. włókien łączących, surfaktantów, żywic, polipropylenu i polietylenu, substancji powierzchniowo czynnych, sztucznych materiałów chroniących bieliznę, klejów i związków zapachowych. Gotowe podpaski i tampony są bielone chlorem.

To wszystko sprawia, że środki higieny osobistej mogą wywołać u niektórych kobiet reakcje alergiczne, podrażnienia stref intymnych, a także częste zapalenia śluzówek i infekcje grzybicze pochwy.

Druga sprawa, że te podpaski i tampony rozkładają się przez około 500 lat…

Alternatywne rozwiązania

Odpowiedzialność ekologiczna zatacza coraz szersze kręgi. Coraz więcej osób nie chce dokładać do sterty śmieci zanieczyszczającej naszą planetę swojej cegiełki. I dlatego też kobiety szukają alternatywnego rozwiązania. A odpowiedzią na to są wielorazowe podpaski, kubeczki menstruacyjne, gąbeczki tampony oraz bielizna menstruacyjna. Rzeczy, których nie wyrzuca się po jednorazowym użyciu, które nie zawierają szkodliwych dla zdrowia substancji. Wielu kobietom trudno przestawić się na takie rozwiązanie i podchodzi do niego sceptycznie. Dotychczas korzystały np. z podpaski, którą zaraz po zużyciu wyrzucały i zapominały o niej. Wielorazowe środki wymagają nieco więcej wysiłku, trzeba je uprać lub umyć, wysuszyć, co jakiś czas zdezynfekować, ale są zdrowe dla naszej skóry, nie powodują podrażnień, nie zanieczyszczają planety i w dłuższej perspektywie są po prostu tańsze.

Na rynku można też dostać jednorazowe podpaski i tampony wykonane z materiałów biodegradowalnych, nie bielone chlorem. Są niewątpliwie zdrowsze dla naszego ciała i dla planety, ale niestety droższe niż tradycyjne środki higieny osobistej.

Wielorazowe podpaski

Jak nazwa sugeruje służą do wielokrotnego użytku. Są całe bawełniane (z dodatkowymi wkładkami lub bez), są z PULem (materiał nieprzemakalny) od strony bielizny co zapobiega przeciekaniu i różnymi materiałami od ciała i są takie z tworzyw sztucznych. Zwykle składają się z kilku warstw, np. na zewnątrz mają nieprzemakalny PUL (55% poliester, 45% laminat poliuretanowy), a środek stanowi chłonna frota bambusowa, a warstwa stykająca się bezpośrednio ze skórą może być bawełniana, bambusowa, welurowa, z coolmaksu lub mikropolara. Najczęściej zapinają się np. na jedną napę, dzięki czemu nie przesuwają się przy poruszaniu. Podpaski są miękkie, nieuciążliwe w użytkowaniu i dobrze wchłaniają. Są przewiewne, dzięki czemu nie powstaje nieprzyjemny zapach.

Takie podpaski po użyciu należy w miarę możliwości przeprać pod kranem w zimnej wodzie z użyciem mydła, następnie wyprać w pralce, w temperaturze do 60 stopni C, na przykład razem z ręcznikami lub innym praniem, odwirować można je przy maksymalnie 600 obrotach. Nie należy suszyć podpasek w suszarce bębnowej. Do prania nie wolno używać płynów zmiękczających, ponieważ negatywnie wpływają one na chłonność froty bambusowej.

Wielorazowe podpaski dostępne są w wersji na dzień i na noc. Te drugie mają więcej warstw wchłaniających krew.

Kubeczki menstruacyjne

Pojawiły się na polskim rynku kilka lat temu, a ich popularność ciągle rośnie. Są jedną z najbardziej znanych ekologicznych alternatyw dla podpasek i tamponów. Kubeczki menstruacyjne są wielorazowe, więc nie zaśmiecają środowiska. Ich prawidłowe stosowanie, czyszczenie, konserwowanie i przechowywanie sprawia, że może być używany przez 6 do 12 lat – w zależności od producenta.

Kubeczki mają postać elastycznego kapturka wykonanego z gumy, silikonu lub tworzywa termoplastycznego TPE, czyli tworzyw które nie podrażniają pochwy podczas aplikacji. Kubeczek wsuwa się do pochwy, otworem skierowanym ku szyjce macicy, a wydzielina miesiączkowa gromadzi się jego wewnątrz. Krew, jak w przypadku tamponów czy podpasek, nie jest wchłaniana, a zbierana do pojemnika - właśnie dlatego kubeczek menstruacyjny musi być opróżniany co kilka godzin.

Kubeczki menstruacyjne dostępne są w wielu różnych kształtach i wymiarach. Odpowiedni rozmiar należy dobrać kierując się budową ciała, wiekiem, siłą mięśni pochwy, aktywnością fizyczną, liczbą przebytych porodów siłami natury oraz obfitością miesiączek (na stronach producentów lub dystrybutorów najczęściej zamieszczone są specjalne tabelki lub ankiety pozwalające jak najlepiej dobrać rozmiar kubeczka menstruacyjnego).

Najważniejsze są dwa parametry kubeczka: jego długość (wybór zależy od wysokości szyjki macicy) i średnica. Przyjmuje się, że ten drugi parametr zależy od wieku kobiety (im starsza, tym większa średnica), aktywności seksualnej (dziewicom zaleca się mniejsze średnice), aktywności fizycznej (kobiety uprawiające sporty wzmacniające mięśnie dna miednicy, np. jazdę konną, jogę, pilaste mogą wybrać kubeczek menstruacyjny o mniejszej średnicy) i liczby porodów, zwłaszcza naturalnych; w przypadku porodów przez cesarskie cięcie czasami nie ma konieczności wybierania większej średnicy kubeczka (im więcej, tym większa powinna być średnica kubeczka).

Trzecim z kolei parametrem kubeczków menstruacyjnych, który warto wziąć pod uwagę to pojemność. Zazwyczaj idzie ona w parze z wymiarami kubeczków. Nie należy zmieniać rozmiaru na większy z powodu pojemności (dyskomfort), ale można ją wziąć pod uwagę, gdy dostępnych jest kilka odpowiednich dla danej kobiety modeli. Mniejsza pojemność spowoduje, że w czasie najsilniejszych krwawień kubeczek należy opróżniać częściej i jest to jedyna zmienna związana z pojemnością.

Pozostałe parametry kubeczków to ich twardość, sprężystość, materiał, z którego są zrobione i kolor.

 Naturalne gąbeczki wielorazowe

Tampony-gąbeczki są zdrową alternatywą dla tradycyjnych środków do higieny intymnej.  Służą do wielokrotnego używania. Przy właściwej pielęgnacji gąbki posłużą nam nawet do 6 miesięcy. Ich użycie jest bardzo wygodne i łatwe. Ponadto gąbki zawierają sporo związków mineralnych, które mają korzystny wpływ na kobiece ciało.

Do wyboru są dwa rodzaje: żółta oraz mineralna gąbka. Czym się różnią? Procesem czyszczenia. Gąbka mineralna jest ciemniejsza, ma brązowy kolor, jest ręcznie czyszczona, a w trakcie czyszczenia nie dochodzi do wypłukiwania naturalnych brązowych barwników. 
W przypadku żółtej gąbki proces czyszczenia jest dłuższy, gąbki są przepłukiwane, dopóki brązowy barwnik nie zostanie całkowicie usunięty. Zawartość morskich minerałów wynosi w brązowej gąbce około 70%, w żółtej około 30-35%.

Gąbki dostępne są w różnych rozmiarach. Naturalne gąbki pochodzą z morza, dlatego występują w różnych kształtach i rozmiarach – wg tego do jakich rozmiarów dorastają. Mniejsze rozmiary są odpowiednie dla kobiet, które nie rodziły lub rodziły przez cesarskie cięcie lub kobiet, które mają mniej obfite miesiączki. Większe rozmiary są odpowiednie dla pań, które już rodziły lub z bardzo obfita miesiączką. Można dopasować sobie dokładny rozmiar do swoich potrzeb.

Gąbka jest dość łatwe w użyciu. Należy ją przed aplikacją zamoczyć w wodzie, wtedy stanie się miękka i włożyć do pochwy tak, jak tampon. Sama dopasuje się do wymaganego kształtu. W zależności od obfitości miesiączki wystarczy na 4-8 godzin. Po tym czasie należy ja wyjąć, umyć pod bieżącą wodą, delikatnie wycisnąć z niej nadmiar wody i można aplikować ponownie.

Przed każdym kolejnym okresem należy gąbkę koniecznie zdezynfekować. Można to zrobić w kąpieli solnej (rozpuść ok. 1 łyżeczki soli do czyszczenia gąbek w 2 dl wody o temperaturze ok. 37°C, zanurzyć gąbkę w tym roztworze i kilkakrotnie ścisnąć, a następnie pozostawić ją na co najmniej 5 godzin. Można dodać kilka kropel soku z cytryny. Po zakończonym czyszczeniu dokładnie spłukać gąbkę czystą wodą.), w wodzie z olejkiem herbacianym (3-5 kropli olejku na 1,5 dl wody), mieszance soli z wodą oraz kroplami olejku z drzewa herbacianego lub roztworze octu (1 łyżeczka octu na 1,5 dl wody).

 Bielizna menstruacyjna

Majtki menstruacyjne mają za zadanie całkowicie zastąpić inne środki higieniczne. Używając ich, nie potrzeba podpasek, tamponów czy kubeczków menstruacyjnych. Wykonane są ze specjalnej chłonnej tkaniny, mają wydajność równą 4 tamponom.

W wyglądzie majtki przypominają zwykłe figi. Składają się z 4 warstw: absorbującej, odprowadzającej wilgoć, zapobiegającej przeciekaniu i antybakteryjnej. Krew menstruacyjna przechodzi przez materiał, następnie wsiąka we wkładkę, która jest w majtkach, warstwa ochronna blokuje jej dalszy przepływ.

Majtki menstruacyjne są ekologiczne i w dłuższej perspektywie ekonomiczne. Ich chłonność zmniejsza się dopiero po kilku latach użytkowania, w zależności od producenta.

Bielizny menstruacyjnej można używać zarówno w pierwsze dni okresu jak i w pozostałe. Sprawdzi się jako ochrona na noc, skutecznie zabezpieczy przed "przecieknięciem", dzięki czemu nie trzeba martwić się o brudną pościel. Dodatkowo majtki są bardzo wygodne, więc nie będą uwierać i zakłócać snu, a nasza skóra może swobodnie oddychać, dzięki temu nie tworzą się przykre zapachy. W przypadku dużych upławów można użyć dodatkowo wkładki lub podpaski wielorazowej.

Jak często trzeba zmieniać taką bieliznę? W zależności, jak mocna jest miesiączka. Kiedy krew jest wchłaniana, majtki powinny być suche, jeżeli stają się mokre, to znak, że trzeba je zmienić.

O bieliznę menstruacyjną, aby spełniała swoje zadanie i posłużyła nam jak najdłużej trzeba odpowiednio zadbać. Co ważne, zabrudzenia nie wnikają w głąb włókna, a jedynie przywierają do powierzchni. Wystarczy więc majtki na chwilę zamoczyć w zimnej wodzie, by zanieczyszczenia odkleiły się od włókien. Przy mocnych zabrudzeniach zaleca się dłuższe moczenie. W razie potrzeby można użyć delikatnych detergentów.

Można również, po namoczeniu, po prostu wyprać je w pralce w  30°C, a  następnie wysuszyć. Nie można dodawać do prania płynów zmiękczających tkaninę, ponieważ zmniejszają one chłonność majtek. Nie powinno się ich tez prasować.